برآورد تغییرات همالرزه شتاب ثقل ناشی از زمین لرزه های دوگانه اهر- ورزقان

درک این نکته مهم است که در اثر زمین لرزه کل زمین و نه فقط سطح آن دچار تغییرشکل می شود. چون میدان جابه جایی با تغییر توزیع جرم همراه است شتاب ثقل و در نتیجه ارتفاع ژئوئید نیز بایستی بعد از زمین لرزه تغییر کند. در این تحقیق روش کلی محاسبه تغییرات مؤلفه های مختلف شتاب ثقل در اثر زمین لرزه در اثر یک گسلش با هندسه و لغزش دلخواه مورد بررسی قرار می-گیرد. بدین منظور از روش توابع گرین برای گسلش مدفون در نیم فضای کشسان استفاده شده و توابع تحلیلی بسته مورد استفاده برای مدل سازی تغییرات همالرزه شتاب ثقل در اثر نابرجایی صفحه ای معرفی می شوند. از ترکیب نتایج حاصل از مدل سازی و مشاهدات شتاب ثقل می توان به عنوان ابزاری برای تعیین هندسه و ابعاد نابرجایی حاصل از زمین لرزه یا میزان تغییر ارتفاع ژئوئید در منطقه وقوع زمین لرزه استفاده نمود. نتایج شبیه سازی ها نشان می دهد که یک زمین لرزه شدید باعث تغییر ارتفاع ژئوئید تا یک متر نیز می شود. به عنوان مطالعه موردی زمین لرزه های دوگانه مورخ 21/5/1391، 5/6=mw و 3/6=mw اهر- ورزقان استان آذربایجان شرقی در منطقه شمال غرب ایران انتخاب گردید و تغییرات شتاب ثقل در اثر این زمین لرزه مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج محاسبات نشان می دهد که تغییرات شتاب ثقل در اثر زمین لرزه بیشتر از حد دقت دستگاه های اندازه گیری شتاب ثقل می-باشد. نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که این مدل را می توان برای هر گسل دیگری در کشور و در هر منطقه ای با هر خصوصیات هندسی به کار برده و میزان تغییرات شتاب ثقل را برای نقاط واقع در حوزه حرکت گسل محاسبه نمود. همچنین با توجه به برقراری اصل برهم نهی مدل سازی انجام شده برای زمین لرزه های متعددی که در یک گسل رخ می دهد و همچنین برای سامانه ای از گسلش های مختلف قابل اعمال است. برای رویداد اول 5/6=mw زمین لرزه های دوگانه اهر- ورزقان تغییرات کل شتاب ثقل در بازه 929/10- میکروگال تا 257/10 میکروگال قرار دارد. همچنین برای رویداد دوم 3/6=mw تغییرات کل شتاب ثقل در بازه 977/43- میکروگال تا 545/16 میکروگال قرار دارد. نتایج بدست آمده از محاسبات نشان می دهد که دامنه تغییرات شتاب ثقل در گسلش های امتدادلغز کمتر از گسلش شیب لغز یا کششی بازشونده می باشد.